Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΒΩΛΟΥ

(από το φύλλο της 20ης Σεπτεμβρίου 2011 της Ελευθεροτυπίας)

Φέτος τον Ιούλιο, όπως και το 2009, είχαμε καταθέσει κριτικές αποτιμήσεις των εκδηλώσεων του Εαρινού Φεστιβάλ Παξών. Την περασμένη εβδομάδα παρακολουθήσαμε για πρώτη φορά και εκδηλώσεις του τελείως διαφορετικού «μητρικού» θεσμού, που εστιάζει στο βασικό ρεπερτόριο.

Το φθινοπωρινό Μουσικό Φεστιβάλ Παξών είναι αγαθός καρπός ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Τον γόνιμο πολιτιστικό θεσμό ίδρυσε το 1986 ο Λονδρέζος φιλόμουσος και φίλος των Παξών Τζον Γκοφ (1930-2006). Κινημένος από γνήσια, μετά γνώσεως αγάπη για τη μουσική, συνδύασε με υγιές οργανωτικό δαιμόνιο ιδιωτική χορηγία και συνεργασία με την αγγλική Σχολή Μουσικής Γκίλντχολ διοργανώνοντας επιτυχημένες συναυλίες που εν καιρώ ενεργοποίησαν και τοπικές δυνάμεις αφήνοντας δυνατό αποτύπωμα στην τοπική κοινωνία.

Ανεπηρέαστα

Σε αντιδιαστολή προς πλείστα θερινά, ελληνικά μουσικά φεστιβάλ της περιφέρειας, αυτό των Παξών διατηρεί στίγμα και ρεπερτόριο σταθερά και ανεπηρέαστα από ιδεολογικούς ετεροκαθορισμούς και λαϊκίστικες νοθεύσεις. Προσπερνώντας οικονομικές και άλλες δυσκολίες, η διοργάνωση υλοποιήθηκε φέτος για 25η συνεχή χρονιά και περιλάμβανε πέντε συναυλίες με έργα από το μπαρόκ έως και τον 20ό αιώνα (8 έως 17/9/2011). Πλουσιότερα και πιο ευφάνταστα σε επιλογές απ' ό,τι ολόκληρη η ετήσια προσφορά αθηναϊκών θεσμών σε μουσική δωματίου, τα προγράμματα ήταν δομημένα γύρω από μείζονα έργα με τη λογική του «κάτι για τον καθένα» αλλά και με στόχο διεγερτικές στιλιστικές αντιθέσεις. Παρακολουθήσαμε τις δύο πρώτες συναυλίες στην κατάμεστη αίθουσα του νεοκλασικού σχολείου στο Λογγό.

Η πρώτη (8/9/2011) ξεκίνησε με τη «Μικρή νυχτερινή μουσική» του Μότσαρτ στην αυθεντική γραφή για κουιντέτο εγχόρδων και ακολούθησαν ο κύκλος τραγουδιών «Το αγαθό τραγούδι» («Le bonne chanson») του Φορέ στην ανεπτυγμένη εκδοχή για φωνή, πιάνο και κουιντέτο εγχόρδων, η άρια «Ombra mai fu» από τον «Ξέρξη» του Χέντελ και το δημοφιλές «Κουιντέτο της πέστροφας» του Σούμπερτ. Η δεύτερη (10/9/2011) περιλάμβανε το «Κουαρτέτο αρ. 36, Η ανατολή» του Χάιντν, τον «Διαλογισμό της Θαΐδας» του Μασνέ, τη «Σονάτα για βιόλα» της Αγγλίδας βιολίστας και συνθέτριας Ρεβέκκας Κλαρκ (1886-1979), το τραγούδι του Σούμπερτ «Στο ποτάμι, D. 943», τους «Μύθους» για βιολί και πιάνο του Κάρολ Σιμανόφσκι και ολοκληρώθηκε με τον κύκλο τραγουδιών του 30χρονου Μιχαήλ Παλαιολόγου «Κάονας» (=«Γλάρος» στην επτανησιακή διάλεκτο) για τενόρο, πιάνο και κουαρτέτο εγχόρδων.

Οπως πάντα, τα έργα ερμήνευσε πολυεθνική ομάδα ταλαντούχων μαθητών της λονδρέζικης Σχολής Γκίλντχολ· φέτος ήταν οι Μπάρτοζ Βόροχ και Πάμπλο Μπενέντι (βιολί), Ρόζαλιν Βέντρις (βιόλα), Πάολο Μπονομίνι (τσέλο), Σίρετ Λούιστ (κοντραμπάσο), Λάρα-Ντοντς Εντεν (πιάνο) και Τζον Μπέικον (τενόρος).

Σερενάτα

Οι ερμηνείες ήταν ανεξαιρέτως υψηλού επιπέδου και χαρακτηρίστηκαν από σαφείς, εύστοχες διαφοροποιήσεις που ανταποκρίνονταν στο ύφος κάθε συνθέτη και υπηρετούσαν το εκφραστικό φάσμα κάθε κομματιού. Η μοτσάρτεια σερενάτα, που παίχτηκε στην αυθεντική αρχική ενορχήστρωση για κουιντέτο εγχόρδων με συμμετοχή κοντραμπάσου, και το κουαρτέτο του Χάιντν διέθεταν την απαιτούμενη κομψότητα, ηχητική διαφάνεια και ακρίβεια άρθρωσης αναδεικνύοντας αβίαστα την ισομοιρασμένη έμφαση της γραφής σε δομή και αντιθέσεις δυναμικής.

Στην «Πέστροφα» το παίξιμο πρόβαλλε πιο περιπετειώδες και δυναμικά φορτισμένο, οργανώνοντας σε βάθος την παραγραφοποίηση του μουσικού ειρμού μέσω ενός ευρέος φάσματος διαβαθμίσεων/αντιθέσεων δυναμικής και ταχυτήτων. Κάτοχος υγιούς, φωτεινής φωνής και καλής τεχνικής, ο τενόρος υπηρέτησε συνειδητά το αντιπροσωπευτικά γαλλικό στίγμα των τραγουδιών του Φορέ αποδίδοντάς τα με προσεγμένο, πτητικό ήχο και εύπλαστη, ρευστή φραστική.

Αντίστοιχα, αμφότερες οι έκδηλα εμπρεσιονίζουσες συνθέσεις της Ρεβέκκας Κλαρκ -φόρος τιμής των μουσικών στην αγγλική μουσική- και του Πολωνού Κάρολ Σιμανόφσκι δόθηκαν με έμφαση ιδανικά ισομοιρασμένη ανάμεσα στην απόδοση των ατμοσφαιρικών εφέ και του μυώδους μελωδισμού της γραφής.

Παραγγελία του φετινού Φεστιβάλ ήταν ο κύκλος πέντε σύντομων τραγουδιών του Παλαιολόγου επάνω σε αποσπάσματα από καντσόνες του δημάρχου Παξών, Σπύρου Μπόγδανου. Η ακρόαση αποκάλυψε μια ενδιαφέρουσα, εκφραστικά ισορροπημένη γραφή η οποία συνδύαζε λυρική αμεσότητα, λακωνικότητα και συμπύκνωση μορφής α λα Βέμπερν, και ευφάνταστο χειρισμό της χροιάς του ήχου.

Αντιμέτωπος με μια δύσκολη, σύγχρονη παρτιτούρα γραφής που πρόβαλλε ειδικές τεχνικές και εκφραστικές απαιτήσεις, ο τενόρος αξιοποίησε την τυπικά αγγλική -α λα Πίτερ Πίαρς- φωνή του με τέχνη και εγρήγορση πετυχαίνοντας ένα άρτιο αποτέλεσμα. *

| 07/10/2011 | Print |